Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định đạo đức là gốc của người cách mạng, muốn làm cách mạng phải lấy đạo đức làm gốc. Đạo đức cách mạng là cơ sở tạo nên sức mạnh, uy tín của Đảng, người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân. Muốn có đạo đức cách mạng thì phải xây dựng từ truyền thống văn hóa cơ quan, đơn vị ^[1].

Vấn đề văn hóa được nhấn mạnh lần đầu tiên thông qua Đề cương về văn hóa năm 1943 do Tổng Bí thư Trường Chinh khởi thảo. Ngay từ khi Đề cương ra đời, với việc đặt con người ở vị trí trung tâm, là chủ thể sáng tạo, vận dụng các nguyên tắc của Đề cương về Văn hóa Việt Nam, việc kế thừa và phát huy các giá trị truyền thống của văn hóa Việt Nam đã có những chuyển biến tích cực. Xuyên suốt quá trình phát triển văn hóa, con người Việt Nam theo tinh thần của Đề cương về Văn hóa Việt Nam, vận dụng giá trị và nguyên tắc dân tộc hóa, đại chúng hóa, khoa học hóa với các quan điểm xây dựng văn hóa, trọng tâm là chăm lo con người có nhân cách, lối sống tốt đẹp ^[2]. Tinh thần ấy cũng được thấm nhuần trong mạch nguồn xây dựng và phát triển của Cục Sở hữu trí tuệ với vai trò tiên phong của các đoàn viên, thanh niên.

Việc xây dựng môi trường văn hóa là vấn đề cần được làm thường xuyên để giữ vững nền tảng giá trị đạo đức xã hội, tinh thần trong thời kỳ hội nhập và phát triển đã trở thành một yếu tố quan trọng. Việc xây dựng nền tảng văn hóa trong cơ quan phải có sự kế thừa qua từng thế hệ, trong đó thế hệ hiện tại càng phải có trách nhiệm gìn giữ và bổ sung cho phù hợp với giai đoạn phát triển của Cục Sở hữu trí tuệ (SHTT). Môi trường văn hóa công sở tạo nên ý thức thượng tôn pháp luật và các quy phạm nội bộ trong cơ quan nhằm đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Việc xây dựng và giữ gìn bản sắc văn hóa của Cục SHTT cần được thể hiện qua việc ứng xử từ nơi ra, vào cơ quan cho đến các đơn vị trực tiếp cung cấp dịch vụ công cho người dân. Xây dựng môi trường văn hóa cơ quan phải được làm thường xuyên, liên tục qua từng thế hệ cán bộ công chức, viên chức và người lao động trong Cục nhằm nâng cao hàm lượng văn hóa, có như vậy môi trường văn hóa mới được duy trì góp phần xây dựng Cục SHTT ngày càng phát triển.

Nằm trong dòng chảy thời gian ấy, đồng hành với các tầng lớp thế hệ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động thì đội ngũ Đoàn viên, thanh niên Cục SHTT đã, đang và sẽ tiếp tục phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của cơ sở, lấy đó làm kim chỉ nam cho quá trình lao động và phấn đấu vì sự nghiệp SHTT của đất nước. Nền tảng văn hóa của Cục SHTT mang bản sắc riêng nhằm thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của Cục.

Từ yêu cầu của thực tiễn về hoạt động sở hữu trí tuệ nói chung và của Cục SHTT nói riêng, Đoàn thanh niên Cục SHTT đã đẩy mạnh và nâng cao hoạt động của các tổ chức đoàn thể. Qua đó đã giúp cho đoàn viên, thanh niên trong Cục nâng cao trách nhiệm để hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị và tạo ra môi trường văn hóa lành mạnh khích lệ tinh thần lao động. ^[3]

Hình thành văn hóa sở hữu trí tuệ từ những ngày đầu thành lập

Cũng như cây cối chỉ nảy lộc đâm chồi vào mùa xuân, con người muốn tạo được sự nghiệp có ích cho bản thân, cho xã hội thì cũng phải bắt đầu từ tuổi trẻ. Trong thư gửi thanh niên và nhi đồng nhân dịp Tết Nguyên đán năm 1946, mùa xuân đầu tiên của đất nước dưới chế độ mới, Bác Hồ đã viết “Một năm khởi đầu từ mùa xuân, một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”.

Nhà thơ Tố Hữu cũng đã có những vần thơ đẹp về tuổi trẻ:

      "Hai mươi tuổi, tim đang dào dạt máu

        Hai mươi tuổi, hồn quay trong gió bão

Gân đang săn và thớ thịt căng da

      Đời mặn nồng hứa hẹn biết bao hoa!"

Với trái tim đầy nhiệt huyết, với tinh thần sáng tạo, ham học hỏi và khát vọng cháy bỏng, thanh niên luôn luôn là lực lượng đi đầu trong việc thực hiện các nhiệm vụ cách mạng ^[4]. Trong suốt quá trình bồi đắp và xây dựng văn hóa hơn 40 năm của Cục Sở hữu trí tuệ, khối lực lượng Đoàn Thanh niên của Chi đoàn cục SHTT đã có nhiều đóng góp tích cực và được thể hiện chân thực và sâu sắc qua từng phong trào, hoạt động tuyên truyền, hoạt động thể dục thể thao và các hoạt động khác của đoàn khối, của các cấp bộ ngành.

Trong những ngày đầu khi chuyển trụ sở Cục từ 39 Trần Hưng Đạo về 386 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội, lực lượng đoàn viên đã xung kích đi đầu, vận chuyển nguyên vật liệu, xây dựng khuôn viên tạo nền móng đầu tiên cho sự phát triển khái niệm “sở hữu trí tuệ” đến toàn dân. Thành quả ấy đến nay vẫn được bảo tồn, gìn giữ và hiện hữu qua cơ sở vật chất cũng như văn hóa công sở.

Hình ảnh Cục Sáng chế năm 1991 (nay là Cục SHTT)

HÌnh ảnh Cục SHTT hiện nay

Hơn 40 năm kể từ ngày thành lập Cục SHTT, phải khẳng định rằng sở hữu trí tuệ đã đóng vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, như một công cụ đắc lực để phát triển kinh tế, bảo vệ lợi ích của các chủ thể sản xuất, kinh doanh cũng như là một nguồn thông tin cho người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm, hàng hóa chất lượng cao. Vậy nên việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ hiệu quả sẽ tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh. Thế hệ trẻ, bằng sự năng động và sáng tạo sẽ là nhân tố tuyên truyền hệ thống pháp luật sở hữu trí tuệ ngày càng rộng khắp mọi nơi. Vì vậy, để nâng cao năng lực chuyên môn và kiến thức chuyên sâu nghề nghiệp, hàng năm Cục SHTT đã tổ chức nhiều hoạt động như: tập huấn, hội nghị, hội thảo, các buổi nói chuyện, phóng sự truyền hình lồng ghép kiến thức chuyên môn về sở hữu trí tuệ và đặc biệt tạo ra các sân chơi hữu ích thông qua cuộc thi sáng tạo, triển lãm các sản phẩm sáng tạo… cho các cán bộ, người lao động và lực lượng chính là đoàn viên thanh niên.